Klinkt stoer toch, ‘workaholic’? Maar het is een serieuze verslaving

Op vakantie zenuwachtig je werkmail checken, uren in bed liggen piekeren over je baan, familie en vrienden verwaarlozen omdat de plicht continu roept. Herkenbaar? Dan zou je weleens een workaholic kunnen zijn.

Workaholic. Het is een term waar vaak mee wordt gestrooid, maar die lang niet altijd serieus wordt genomen. Noorse onderzoekers van de universiteit van Bergen concluderen dat werkverslaving onterecht te weinig onderzocht wordt. Uit hun recente onderzoek onder 1.124 werknemers blijkt dat 8,3 procent van de Noorse beroepsbevolking een werkverslaving heeft.

Wanneer ben je een workaholic?

Zij voldoen aan de definitie die de onderzoekers voor workaholics opstelden: bovenmatig bezorgd zijn over werk, voortgedreven worden door een oncontroleerbare motivatie en zo veel energie in het werk steken dat relaties, vrijetijdsbesteding en gezondheid in gevaar komen. De onderzochte mensen moesten vragen beantwoorden als: werken ze vaak te lang? Zegden ze familiebezoeken af om door te werken? Voelden ze zich angstig tijdens vrije dagen?

Hoe zit het in Nederland?

Die 8,3 procent is geen verrassend percentage, zegt Ilona van Beek, consultant bij arbodienstverlener ArboNed. Als arbeids- en organisatiepsycholoog promoveerde ze dit jaar op het onderwerp werkverslaving. Ze stelt dat ook in Nederland tussen de 5 en 10 procent van de werknemers verslaafd is aan werk. Concrete cijfers zijn er niet, want in Nederland is het onderzoek naar workaholics beperkt. In totaal is er in slechts vijf landen onderzoek gedaan naar het fenomeen. Hoe dat komt? “Hard werken wordt gezien als iets positiefs, niet als een probleem”, zegt ze.

“Daarbij erkennen workaholics hun verslaving vaak niet en hebben ze geen tijd om mee te doen aan onderzoeken.”

Als je hard werkt omdat je gepassioneerd bent is er niets mis, zegt Van Beek. “Maar als je hard werkt vanuit een innerlijke drang en onrustig wordt als je niet werkt, wel.”

Hoe is het op te lossen?

Mensen die dwangmatig werken zijn verslaafd. Volgens de onderzoeken zijn zij fysiek minder gezond, minder gelukkig en krijgen zij vaker een burn-out. Waar ligt de oplossing? Deels bij de verslaafden zelf, zegt Van Beek. Cursussen als assertiviteitstraining en timemanagement kunnen helpen. Maar een andere oorzaak ligt bij de cultuur binnen een organisatie. Van Beek:

“Leidinggevenden en werkgevers zouden meer aandacht moeten hebben voor het fenomeen. Zij kunnen het goede voorbeeld geven door een gezonde balans tussen werk en privé te bevorderen en hard werken niet per se te stimuleren.”