Next checkt: ‘Binnen vier jaar een kwart minder boetes voor rijden met alcohol'
Bijgewerkt op: 12 nov. 2018
De aanleiding
„Aantal bestuurders met drank op daalt drastisch”, kopte het Algemeen Dagblad (AD) twee dagen geleden op de voorpagina. ‘Drastisch’, dat is nogal wat. En dat blijkt ook uit het artikel. Binnen vier jaar zou het aantal boetes dat uitgedeeld is aan beschonken bestuurders met bijna een kwart zijn gedaald. Van 46.000 in 2010 naar 35.000 in 2013. Genoeg reden voor de websites van NRC, NOS, Elsevier en RTL Nieuws om het over te nemen. Kloppen de cijfers?
Waar is het op gebaseerd?
In het voorpaginastuk van het AD wordt de bron van de cijfers niet nadrukkelijk genoemd. Pas in het vervolgstuk verderop in de krant staat: „Blijkt uit de jongste cijfers van de politie.”
En, klopt het?
Een simpel telefoontje naar de politie lijkt het antwoord te zijn om te checken of de cijfers kloppen. Maar wanneer we de politie bellen, stelt woordvoerder Remco Gerretsen dat we voor cijfers bij het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) moeten zijn.
Vanaf dat moment lijken de cijfers nergens vindbaar. Bij het ministerie van Veiligheid en Justitie – dat verantwoordelijk is voor het CJIB – verwijzen ze ons door naar het ministerie voor Infrastructuur en Milieu en het SWOV (Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid) die om het jaar het rapport ‘Rijden onder Invloed’ uitbrengen.
Als we hen bellen is de cirkel rond: er wordt ons verteld dat de meest recente cijfers toch bij de politie liggen. Het laatste ‘Rijden onder Invloed’-rapport komt namelijk uit 2012 en het eerstvolgende komt pas na de zomer uit.
Net op het moment dat we niet meer weten waar we het zoeken moeten, ontvangen we een mail van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Ze hebben de bron van de AD-cijfers gevonden: de AD Misdaadmeter.
De AD Misdaadmeter, staat op de website, gebruikt ‘officiële politiecijfers’. We bellen Raymond Boere, de schrijver van het artikel in het AD. Hij legt uit hoe dat gaat. Het AD vraagt elk jaar van een groot aantal delicten de politiecijfers op. Een deel daarvan wordt gebruikt om de misdaadmeter samen te stellen.
Andere gegevens gebruikt de krant voor losstaande verhalen. Het cijfer over de uitgeschreven bekeuringen voor rijden onder invloed is daar een voorbeeld van. Boere stuurt ons de betreffende cijfers op, die inderdaad overeenkomen met de cijfers uit het artikel.
Deze gang van zaken verklaart waarom de politiewoordvoerder de cijfers niet meteen herkende. Maar ze kloppen wel, zegt woordvoerder Gerretsen: het zijn inderdaad officiële politiecijfers.
Rest de vraag hoe die snelle daling in het aantal boetes te verklaren is.
Het is een trend die al langere tijd zichtbaar is, stelt Patrick Rugebregt van het SWOV. „Vroeger was rijden met alcohol op helemaal niet gek, nu is het not done.” Een cultuuromslag die mede is ontstaan door de succesvolle Bob-campagne, die in 2001 is begonnen, en de nieuwe regelgeving, stelt zowel het SWOV als de politie.
Zo werd in 2006 het alcohollimiet voor beginnend bestuurders verlaagd van 0,5 naar 0,2 promille (ongeveer één glas). En wordt sinds 2011 het alcoholslot gebruikt. Een slot in de vorm van een blaastest dat in auto’s van heavy users – autorijders die al eens zijn gepakt met een flinke slok op – bevestigd kan worden. De auto start alleen als de blaastest nuchter gedaan wordt.
Conclusie
De bewering is waar. Er is inderdaad in vier jaar tijd bijna een kwart minder boetes uitgedeeld voor rijden met alcohol op. Van 45.781 in 2010 naar 34.892 in 2013. Dit blijkt uit politiecijfers die het AD in handen had. Na de zomer komt het rapport ‘Rijden onder Invloed’ uit waarin deze cijfers en de ontwikkelingen te zien zullen zijn.