Wat maakt een station een goed station?

Zijn dat niet vooral de kleine dingen, zoals schone wc’s en een lekker broodje? nrc.next stapte op de trein en beoordeelde Rotterdam en vijf andere grote stations in Nederland. Dit zijn de rapporten.in de stad. De AH to go op het station verkoopt veel meer dan magnetronmaaltijden alleen. Een complete outfit aanschaffen kan er ook, bij een van de kledingwinkels in de stationshal.

Rotterdam

Het eten? Als je elke dag op Rotterdam Centraal komt, hoef je niet meer langs de supermarkt

De toiletten? Veel hokjes en wasbakken. Er is dus altijd wel iets schoons te vinden.

Naar de stationshal? Brede trappen of drie roltrappen naast elkaar; twee naar beneden, één omhoog. Ruimte genoeg.

Goede aansluiting? Vanuit de stationshal kun je de metrotunnel in. De bus en tram worden duidelijk aangegeven.

Amsterdam

Het eten? Wie iets anders wil dan fastfood in de stationshal moet bij restaurant 1e Klas zijn, op perron 2b. Een oude ruimte met plafonschilderingen en hoge ramen. Er komen ook weleens bekende Nederlanders, zegt de ober met een rode vlinderstrik. Hij somt op: „Nick en Simon, Dries van Agt, Jan Terlouw.”

De toiletten? Het toilet is niet te vinden in de stationshal, maar zit ook op perron 2. Plassen kost 50 cent. Douchen kan er ook, voor 7 euro inclusief handdoek en zeep. Dat is vooral voor toeristen, zegt de man in het hokje.

Naar de stationshal? Eén roltrap naar beneden per perron. Dringen of doorlopen naar een trap verderop dus.

Goede aansluiting? Trams vertrekken voor het station, net als de metro.

Leiden

Het eten? Je vindt ze in bijna elke stationshal: De Broodzaak, Julia’s Pasta, AH to go en snackbar Smullers. Zo ook in Leiden. Andere optie voor lunch en goede koffie is Lebkov & Sons, achter het station.

De toiletten? Ze komt weleens in de krant of op televisie omdat de toiletten zo schoon zijn. De toiletjuffrouw vertelt het met rode wangen. Vijf jaar geleden bijvoorbeeld, toen bleek dat bezoekers wel voor heel lang in het hokje verdwenen en de toiletten te lang bezet hielden. Er werd toen een plaslimiet van maximaal tien minuten ingesteld.

Naar de stationshal? Brede trappen. Omlaag kan ook met de roltrap of lift. Perrons zijn overdekt maar met een beetje pech wel behoorlijk winderig.

Goede aansluiting? Bussen vertrekken voor het station.

Utrecht

Het eten? Voor de hongerige treinreiziger is Utrecht Centraal het walhalla. Naast AH to go en de andere standaard mikmak is er meer. Haal bijvoorbeeld een Aziatisch maal bij Yam Yam to go. Of koop bonbons bij Leonidas.

De toiletten? Niet erg makkelijk te vinden. Maar eenmaal bereikt, dan heb je ook wat. Een oase van rust zijn de toiletten middenin de hectiek van Utrecht Centraal. De wc’s zijn schoon, de wasbakken ook, er is genoeg wc-papier en het ruikt er fris.

Naar de stationshal? Een chaos. Heb je de pech dat je van perron 19 naar perron 1 moet? Verwacht dan een worstelpartij met honderden andere passagiers. Doordat winkels, perrons en eetgelegenheden lukraak door elkaar heen liggen, loopt iedereen een andere kant op.

Goede aansluiting? Als je vanaf Utrecht Centraal van de trein moet overstappen op de bus, kan je beter een kwartier extra uittrekken. De busplatformen A, B, C en (Centrumzijde) D en E (Jaarbeurszijde) liggen erg ver uit elkaar en op het station staat slecht aangegeven welke bus vanaf welk platform gaat.

Arnhem

Het eten? De standaardketens als Smullers, de Broodzaak, Starbucks en de Kiosk.

De toiletten? „Balen dat er geen poortjes zijn”, zegt toiletjuffrouw Gonnie. „Nu kan ik tijdens het boenen moeilijk controleren of iedereen betaalt.” Maar voor de treinreiziger met haast en een volle blaas is dit ideaal. Want: geen gedrang bij de poortjes. Gonnie en haar collega’s houden alles netjes, dus plassen is hier prima te doen.

Naar de stationshal? De moderne stationshal is zo breed dat je zelfs tijdens de spits met drie tassen en je armen wijd van perron naar perron kan rennen zonder andere reizigers omver te lopen.

Goede aansluiting? De busterminal ligt aan het station vast en is makkelijk te vinden. Nu nog een beetje een zooitje want station Arnhem wordt verbouwd. Maar het zou eind 2015 klaar moeten te zijn.

Amersfoort

Het eten? Bijna alle standaard-eettenten zijn te vinden bij de vooringang van het station, bij de bussen. In de winter een minpunt. Maar in de zomer ideaal met de brede rij aan bankjes aan de voorkant van het station.

De toiletten? Omdat de wc’s maar één poortje hebben waar mensen zowel in als uit moeten, kan het een beetje een opstopping worden. Maar echt druk is het nooit volgens toiletjuffrouw Heidy, die zich daardoor vaak verveelt. De wc’s zijn schoon en door de crèmekleurige mozaïektegels en sfeerverlichting aan de muur zelfs best gezellig.

Naar de stationshal? „Een tochthal”, vindt machinist Gretel Plaggenborg het. „In de winter wil je hier niet staan.” Ondanks dat is de hal overzichtelijk en zijn de perrons makkelijk te vinden. Doordat de meeste eettenten buiten zijn, is het in de hal lekker rustig.

Goede aansluiting? De bussen staan gelijk aan de vooringang van het station, dus die zijn niet te missen.