Lego: Ook leuk voor grote jongens
Lego, wie is er niet groot mee geworden? // Achter tentoonstelling The Art of the Brick’, nu in Amsterdam, gaat een volwassen beweging schuil // Deze ‘Adult Fans of Lego’ bouwen sculpturen van tienduizenden euro’s
Zo’n tien jaar geleden zei de Amerikaanse Nathan Sawaya (40) zijn baan als advocaat op. Dat ging ongeveer zo: „Jongens, ik stop. Ik word lego-artiest.” Dat veel van zijn vrienden en collega’s niet snapten waarom hij de zekerheid van een een goede baan opgaf, interesseerde hem niet echt. „De slechtste dag als legokunstenaar, is nog beter dan de beste dag als advocaat”, zegt Sawaya vanuit Los Angeles via Skype. Dat zijn legosculpturen uiteindelijk de hele wereld over zouden gaan, had hij tien jaar geleden niet zien aankomen. Toen bestond zijn kunstenaarschap enkel uit een webshop. Nu is zijn legotentoonstelling ‘The Art of the Brick’ te zien in New York, Florida, Ierland en sinds vorige week ook in de Amsterdam Expo.
Een volwassen vent die met lego bouwt, is dat niet vreemd? Kunstenaar Sawaya is lang niet de enige. Adult Fans Of Lego(AFOL) vormen over de hele wereld clubs waar ze hun tactieken en bouwsels met elkaar delen. De Nederlandse fanclub De Bouwsteen uit Aalsmeer heeft alleen al 800 leden. Waarom lego niet per se kinderspeelgoed is? Lego heeft alles te maken met creativiteit en verbeelding, volgens Sawaya, en dat is dus interessant voor alle leeftijden. Daarbij zijn de steentjes in tientallen jaren nog nooit veranderd. Sawaya: „Door die herkenbaarheid haalt lego bij volwassenen gelijk het kind in hen weer naar boven.”
Met zijn sculpturen wil Sawaya vooral mensen raken en ontroeren. De eenkleurige menselijke figuren die steeds in de tentoonstelling terugkeren, moeten dan ook emotie losmaken. Zo is er een levensgrote gele legoman die zijn eigen borstkas opentrekt waardoor zijn lichaam leegloopt met gele steentjes. Waarom de man deze zelfvernietigende gruweldaad verricht is onduidelijk. Is hij boos? Wanhopig? Het is aan de bezoeker.
Maar dat is niet alles. Met een T-rex-skelet van lego op ware schaal en een Mona Lisa van lego, beland je bij een bezoek aan The Art Of the Brick ook een beetje in Naturalis en het Louvre.
PAUL TOXODEUS (32) WERD ‘ADULT-FAN-OF-LEGO’ (AFOL) TOEN HET LAND VAN OOIT FAILLIET GING
„Toen Het land van Ooit dichtging, begon het, mijn legofanatisme. Ik was een groot fan van het park. Als kind, maar ook toen ik ouder werd. Toen het in 2007 failliet ging stond ik dan ook perplex. Vierentwintig was ik toen. Ik had eigenlijk in mijn hoofd daar ooit te gaan werken als acteur, als Ooiter (zo heetten de inwoners van het Land van Ooit).
Ik had als klein jongetje het park al eens van lego nagebouwd. De bouwtekeningen die ik toen maakte, zocht ik terug toen het Land van Ooit sloot. Die van Het Roze Kasteel had ik nog. Uit heimwee heb ik hem met legosteentjes nagebouwd. Het stond toch een beetje lullig, alleen zo’n kasteel. Dus daarna kwam de rest: Reus Dan, Het Manegetheater, de strijd bij Waterloo, enzovoort.
Onderschat het bouwwerk niet. Het is meer dan alleen steentjes op elkaar plaatsen. Ik maak eerst een design in Photoshop, en werk het later uit in een online legobouwprogramma. In mijn Land van Ooit zitten nu ongeveer 100.000 steentjes.
Het meest trots ben ik op Waterloo, dat is een vijver in het park waarin stenen soldaten stonden die water uit hun pet spoten. Voor de legoversie heb ik injectienaalden in als soldaat geschilderde poppetjes gebouwd. Als ze in de waterbak staan, kan ik ze water uit hun pet laten spuiten.
Als het kan, bouw ik elke dag. Inmiddels bouw ik ook andere dingen. Zo hangt er in mijn woonkamer een portret van mijn vriendin van lego en staat er een legovaas met legobloemen in de kamer. Toen de coalitie van Wageningen werd gevormd, heb ik de nieuwe burgemeester en wethouders nagebouwd. De burgemeester kon er wel om lachen.”
Pauls Land van Ooit wordt tentoongesteld in het Kijk en Luistermuseum in Bennekom tot en met 20 september.
SINDS 2006 BOUWT MARTIJN KLAVER (25) AAN ZIJN LEGOSTAD KLAVER. DIE IS TIENDUIZENDEN EURO’S WAARD
„Als ik mijn hele legostad opbouw, is hij 37 vierkante meter groot en telt hij meer dan een miljoen steentjes. Het kost me anderhalve dag om hem op te zetten, met hulp van mijn ouders en mijn broer. Dat doen we zo’n twee keer per jaar. Op lego-evenementen, of de beurs voor modelspoorbouw bijvoorbeeld. De rest van het jaar staat alles in zo groot mogelijke stukken in dozen bij mijn ouders op zolder.
Het begon allemaal met de fascinatie voor treinen. Toen ik een jaar of zeven was, kreeg ik een legotrein cadeau. Fantastisch vond ik dat, het in elkaar zetten. En dan kon je hem nog laten rijden ook! Sindsdien heb ik mijn spoorbaan uitgebreid, nu heb ik vierentwintig treinen. Sommige zijn legosets en sommige heb ik zelf ontworpen. Een NS-koplopertrein bijvoorbeeld, die kan je niet kopen als set.
Om de gedeeltes tussen mijn treinsporen op te vullen, ging ik ook andere dingen kopen. Boompjes, huizen, vliegtuigen, poppetjes. Hoe meer het op een echte stad ging lijken, hoe fanatieker ik werd. Nu vind ik mijn stad best compleet. Ik heb een vliegveld, een haven, een buurt met grote en een buurt met kleine huizen, platteland, een voetbalstadion nou ja eigenlijk alles. Zelfs de Eiffeltoren. Toch groeit hij nog steeds, als ik een mooie nieuwe set zie, moet ik die hebben.
Lego is niet goedkoop, voor een mooi gedetailleerd huis betaal je al snel 150 euro. Maar een hobby mag geld kosten toch? Aangezien ik beheerder ben van lego.startpagina.nl kan ik wel dealtjes maken. Dan krijgen legowinkels een linkje op de site, en krijg ik korting op een set. Hoeveel de stad waard is? Als ik ermee op een beurs sta, verzeker ik hem voor een waarde van tienduizenden euro’s.”
Martijns stad is te zien op 17 en 18 januari tijdens Emslandmodellbau Lingen in Duitsland.
ALEX DE JONG (37) IS VRIJWEL DE ENIGE NEDERLANDER DIE LEVENSGROTE SCULPTUREN VAN LEGO BOUWT
„Het laatste wat ik bouwde, was een levensgrote Portugese popster: Zé Pedro van rockgroep Xutos e Pontapes. 20.000 stukjes gingen erin. Omdat er heel veel details inzaten, was die best moeilijk. Zijn haar bijvoorbeeld: hij werd al deels grijs en dat heb ik realistisch geprobeerd na te bouwen door sommige lokken met grijze lego, en sommige met zwarte stukjes te maken. Ik bouwde hem in opdracht van het Lego Fan Event uit Portugal. Ze hadden me uitgenodigd om samen met mijn vrouw en dochter een aantal van mijn legobouwsels tentoon te stellen. Alles werd voor me betaald, vliegtickets en verblijf.
De meeste AFOLS houden zich bezig met stedenbouw en modelbouw. Ik bouw liever op grotere schaal. Van een levensgrote Frans Bauer, tot Miss Piggy of Lucky Luke. Mijn eerste bouwsel was een Garfield, zeven jaar geleden. Als ik iets bouw, zoek ik eerst referentiemateriaal. Een beeldje of een plaatje op Google. Dan maak ik een schets op Ldraw, een gratis tekenprogramma voor lego waar alle steentjes in staan. Dan begint het puzzelwerk en zet ik hem in elkaar. Missende, vaak zeldzame stukjes bestel ik op bricklink.nl, een soort marktplaats voor lego.
Ik bouw steeds meer in opdracht van mensen. Zo heb ik mijn Garfield nog een keer opnieuw gebouwd voor iemand die hem leuk vond. De opdrachtgever betaalt dan de steentjes en wat voor de moeite. Handig, want dan kan ik bouwen zonder dat mijn huis nog voller met lego komt te staan en het me geld kost. Het kost me nu al een paar honderd euro per maand. Nu ik zo fanatiek met lego ben, heb ik mijn andere hobby’s, origami en drakenmodelbouw, even op moeten geven. Misschien dat ik op een gegeven moment wel tijdelijk stop met lego om daar weer wat meer mee te kunnen doen.”
Alex’ Miss Piggy is een van de winnaars van The Art of the Brick en daarom te zien in de Amsterdam Expo. Zijn andere sculpturen zijn 8 en 9 juni te zien bij legofanclub De Bouwsteen in Aalsmeer.
ZO PRAAT JE IN LEGOLAND
Aangestoken door het legovirus? Mocht je ook van plan zijn lid te worden van een fanclub, houd dan rekening met het legojargon. ‘AFOL’s hebben namelijk een heel eigen taal:
AFOL
Adult-Fan-of-Lego , een volwassene die met lego speelt.
BURP
Big-Ugly-Rock-Piece, ‘lelijke’ grijze stenen waarmee je makkelijk rotsen kan nabouwen.
CUSTOM
Een legocreatie waar ook niet-lego-onderdelen in zitten. Zo is er een hele markt van kleine pistooltjes voor legopoppetjes (BrickArms)
CUSTOMIZER
Een legofan die er geen moeite mee heeft te zagen, schilderen en boren in de legostenen om creaties perfect te maken. Paul Toxopeus is er zo een.
DARK AGES
De periode in het leven van een legofan als hij/zij lego (tijdelijk) vervangt door niet-legobezigheden.
LUG
Lego-Users-Group. Lokale of regionale legoclubs die een online groep vormen, maar ook echte meetings organiseren. In Nederland: De Bouwsteen
SNOT
Studs-Not-On-Top.Een bouwtechniek waarbij je legosteentjes op hun zijkanten of op de kop plaatst, zodat de gladde kant zichtbaar is.
Comments