Zij zijn de Haarlemse zorghelden in tijden van corona
Hoe is het om in de Haarlemse ziekenhuizen te werken in tijden van corona? Acht portretten van ziekenhuismedewerkers uit het Spaarne Gasthuis.
Wie? Marloes Bosman (51)
Wat? Assortiment coördinator medisch inkoop
Waar? Spaarne Gasthuis
“Het is mijn taak om te zorgen dat mijn collega’s in het wit continu over veilig en voldoende materiaal beschikken. Normaal houd ik mij bezig met heupprotheses, wondgazen en medische instrumenten. Nu alleen maar met mondkapjes, beschermjassen, handschoenen en brillen. Als een spin in het web sta ik tussen gebruikers en de leveranciers in.
Het is een dagelijkse speurtocht. Europese leveranciers zitten door hun grondstoffen heen en Chinese fabrikanten kwamen helemaal stil te liggen. Het inkoopteam belt de hele dag mogelijke verkooppunten af. De situatie verandert per uur. Denken we een nieuwe mondkapjes-leverancier in Duitsland gevonden te hebben, krijgen we een belletje dat de grenzen dicht zijn.
Het wordt nu pijnlijk duidelijk hoe afhankelijk we van de Aziatische markt zijn geworden. Toen ik begon met werken, zo’n 30 jaar geleden, kwam veel materiaal uit Oost-Europa. Uit fabrieken in Tsjechië en Polen. Dat is nu niet meer. Ik hoop dat lokale leveranciers weer meer opkomen als deze crisis voorbij is.
Laatst konden we nergens handalcohol meer krijgen. Toen bedacht onze ziekenhuisapotheek het zelf te maken. Met succes. Daar hoeven we ons nu dus niet meer druk om te maken. Alle creatieve oplossingen die nu boven komen drijven, daar geniet ik van. Het is mooi om te zien hoe snel er geschakeld wordt. Ellenlange procedures en ingewikkelde protocollen kennen we in deze tijden niet.”
Wie? John Bakker (53)
Wat? Specialistische schoonmaker
Waar? Spaarne Gasthuis
“Schoonmaken in een ziekenhuis is een vak apart. Je moet veel weten, van het reinigen van een net gebruikte operatiekamer tot het ontsmetten van kamers waar besmette mensen hebben gelegen. In deze dagen zijn we bijna alleen nog maar op de Covid-19 afdeling te vinden.
Ons team verdubbelde. Normaal zijn we met vijf schoonmaak specialisten en werken we alleen dag- en avonddiensten. Maar door de extra tijd die we kwijt zijn aan het schoonmaken en ontsmetten van de Covid-19 afdelingen, draaien we nu ook nachtdiensten. We hebben vijf extra schoonmakers uit de hotelbranche binnengehaald en opgeleid.
Spannend vond ik het niet, maar het was wel even wennen. De schoonmaak is anders dan normaal, want een covid-19 kamer blijft continu besmet gebied. We desinfecteren dus alleen tastbare vlakken en niet de hele kamer. Ook de beschermende kleding was wennen. We dragen een schort, haarnetje, mondkapje, twee paar handschoenen en nog een extra plastic schort.
Waar in het begin alles op de covid-19 afdeling als hectisch voelde, wordt de situatie langzaamaan rustiger. Iedereen raakt gewend aan zijn of haar taken. Er is een immens gevoel van saamhorigheid, functies doen er minder toe. Op de afdeling werkt iedereen aan hetzelfde doel: corona bestrijden. Ik hoop dat dat gevoel van ‘samen één’ langer blijft.”
Wie? Anneke van Paassen (54)
Wat? Internist op corona-afdeling
Waar? Spaarne Gasthuis
,,Veel mensen weten niet goed wat een internist eigenlijk doet. Het klinkt ook best abstract. We houden ons bezig met allerlei systemen in het lichaam. We behandelen bijvoorbeeld hormoonziekten, infectieziekten maar ook infecties en longembolieën. We hebben raakvlakken met veel andere afdelingen binnen het ziekenhuis en zijn dus het meest interdisciplinair. Samen met de longartsen en artsen van de intensive care zijn we de hoofdverantwoordelijken voor de corona-patiënten in het ziekenhuis.
Toen het allemaal begon startte ik de covid-19 afdelingen. Zorgen dat er voldoende personeel is, mensen omscholen en de quarantainekamers klaarmaken. We waren zo goed voorbereid dat de golf van hectiek die we verwachtten eigenlijk nooit echt kwam. De sfeer bleef goed en ontspannen.
Het was uniek om te zien hoe snel iedereen werkzaam op de covid-19 afdeling een eigen rol vond. Het ‘kokerkijken’ wat je in het ziekenhuis vaak ziet, is verdwenen. Specialistisch artsen kijken niet meer enkel vanuit hun eigen vakgebied naar patiënten, maar veel meer naar het gehele plaatje. Iedereen helpt waar hij of zij kan.
Er is één grote kruisbestuiving gaande. Artsen die al jaren niet meer op de intensive care hebben gewerkt, staan daar ineens weer te bikkelen. Een assistent-uroloog geeft tijdens de lunch een lesje over de werking van een specifieke blaaskatheter aan andere specialisten. Soms grap ik dat we ieder jaar een paar fictieve corona-weken in moeten lassen.”
Wie? Anoma van der Maarl (30)
Wat? Verpleegkundige Spoedeisende hulp en Intensive Care
Waar? Spaarne Gasthuis
“Normaal gesproken begin je als ic-verpleegkundige je dienst en dan krijg je een of twee patiënten toegewezen voor de komende acht uur. Daar doe je dan in je eentje de totale verpleegkundige zorg voor. Alles is bekend. De apparatuur, de materialen, de ziektebeelden en de werkwijzen.
Maar op de corona-ic is alles anders. Kantoorruimtes zijn omgebouwd tot extra patiëntenkamers. Provisorisch zijn er beademingstoestellen en pompen neergezet. En in de gang zijn magazijnkasten gecreëerd. Elke dag komen we voor verrassingen te staan. Zowel de werkzaamheden als het ziektebeeld nemen onverwachte wendingen. Patiënten lijken soms beter te gaan en dan ineens zijn ze weer heel ziek.
Iedere verpleegkundige krijgt twee, drie of vier corona-patiënten toegewezen. Maar je werkt niet alleen, iedereen krijgt namelijk een zogeheten ‘buddy’ als assistent. Buddy's zijn mensen werkzaam in het ziekenhuis die het in deze tijd rustiger hebben zoals een anesthesiemedewerker of OK-assistent.
Dat is wel het mooie. Je voelt dat iedereen zó gemotiveerd is en ingezet wil worden. Zo wordt duidelijk wat je aan elkaar hebt. Veel dus. We gaan er echt samen voor en iedereen speelt op elkaar in. Dat een chirurg dan ineens binnen komt lopen en aan de slag gaat als arts-assistent. Die bijzondere samenwerking, dat heb ik nog nooit zo gezien.”
Wie? Cuun de Jong (57)
Wat? Coördinator veiligheidstrainingen
Waar? Spaarne Gasthuis
“Ik organiseer de veiligheidstrainingen voor het ziekenhuispersoneel, denk aan de reanimatietrainingen. Inhoudelijk is ons werk veranderd. Al onze trainingen zijn nu corona-gerelateerd. Bootcamps, noemen we ze, daarbinnen maken we personeel vaardig om te werken op een corona-afdeling.
We geven nu een reanimatie-training waarbij besmettingsgevaar centraal straat. Dingen die we ons personeel normaal aanleren, zoals mond-op-mond beademing geven, moeten we ze nu afleren. Beademen mag alleen nog met speciale hulpmiddelen. Zolang we niet zeker weten dat iemand géén corona heeft, is die persoon een ‘verdachte’ en dus een besmettingsgevaar.
Ik focus me vooral op de trainingen rondom mentale support. Hoe bied je als verpleegkundige steun aan de familie van patiënten die hun zieke geliefde niet mogen bezoeken? En hoe stel je als arts een patiënt gerust wanneer er een heftig beschermingspak tussen jullie inzit? Ik houd ook individuele- en groepsgesprekken met ons personeel, zij zijn ook van het een op het andere moment in deze intense werksituatie belandt.
De creativiteit die bij iedereen vrijkomt raakt me. Het personeel op de corona-afdeling dat zichzelf ondanks hun beschermingspak herkenbaar weet te geven door bijvoorbeeld vrolijke sokken te dragen. Om als ziekenhuispersoneel onze betrokkenheid naar patiënten en hun familie te laten zien, hebben we drie weken lang grote lichtbundels (spotlights) op het dak van het ziekenhuis gehad. Elke avond een korte lichtshow. Zichtbaar voor bijna heel Haarlem.”
Wie? Heidi Schijf (41)
Wat? Deskundige infectiepreventie Operationeel Crisisteam
Waar? Spaarne Gasthuis
“Als ik zeg dat ik deskundige infectiepreventie ben, weten mensen vaak alsnog niet wat ik doe.
Infectieziekten zijn er altijd, het voorkomen van verspreiding ervan is de basis van het werk van ons team. We hebben daarom met bijna iedereen in het ziekenhuis te maken.
MERS, SARS en de Mexicaanse griep: we vlogen het allemaal op dezelfde manier aan. Maar zo’n uitbraak als corona hebben we nog nooit meegemaakt. De situatie verandert zo snel. We rennen van overleg naar overleg, volgen de landelijke richtlijnen op de voet, lezen de nieuwste wetenschappelijke artikelen en ondersteunen medewerkers bij al hun vragen en onzekerheden.
We stellen protocollen op die moeten voorkomen dat medewerkers en patiënten een infectie oplopen. Denk aan de omkleed-procedures rondom COVID-19. Hoe bescherm je jezelf? Maar ook: hoe kleed je je veilig uit? We maken instructiefolders en instructiefilmpjes. Ook waren we betrokken bij de indeling van de COVID-19 afdeling en bij het opzetten van de looproutes.
Afgelopen maanden zijn wij als team 7 dagen per week van 8.00 uur tot 23.00 uur in het ziekenhuis geweest. Ik wil er voor iedereen zijn in deze bizarre tijd. In korte tijd hebben we met alle medewerkers een ziekenhuis in een ziekenhuis gebouwd. Met veredelde krachten hebben we iets moois neergezet. Iedereen is gepassioneerd. Dat geeft veel energie.”
Wie? Marijke Eurelings (47), Neuroloog
Wat? Organisatie support voor medewerkers & telefonisch contact met familie van corona-patiënten
Waar? Spaarne Gasthuis
“Ik maak onderdeel uit van het team dat de mentale support voor corona-patiënten, familie van corona-patiënten en voor onze medewerkers verzorgt. Dit organiseer ik samen met medische psychologen, psychiaters, maatschappelijk werkers, geestelijke verzorgers, gespecialiseerd verpleegkundigen, de psychische consultatieve dienst, het palliatief team, peer supporters en coaches.
Begin maart hoorden we over de hectische situaties in de ziekenhuizen in Brabant. We realiseerden ons dat het nodig zou zijn om goede hulp te bieden op het moment dat de corona-golf onze kant op zou komen. Praten staat centraal. We hebben een Corona Support-team opgezet bestaande uit collega’s die erop getraind zijn een luisterend oor te bieden. Een deel van hen houdt intensief contact met corona-patiënten en hun familie, veelal telefonisch.
Anderen focussen zich op onze eigen medewerkers. Zo bied ik zelf een luisterend oor aan artsen in opleiding. We merkten dat er zeker in het begin veel stress was bij hen over mogelijke machteloosheid. Zouden we als ziekenhuis op den duur wel genoeg bedden, personeel en apparatuur hebben? We laten medewerkers bij ons hun verhaal doen en proberen de angst weg te nemen. Nu duidelijk is dat we gelukkig genoeg capaciteit hebben, merk je dat de rust terugkeert.
Door corona is er een nieuwe manier van samenwerken ontstaan. Het onderscheid tussen alle verschillende disciplines is ineens minder belangrijk. Van chirurgen tot arts-assistenten, iedereen helpt waar hij of zij kan.”
Wie? Sandra Stevens (36), Doktersassistente
Wat? Runner
Waar? Spaarne Gasthuis
“Ik werk normaal overdag, als doktersassistent op de polikliniek. ‘Wat zou je ervan vinden om nachtdiensten te draaien als runner’, vroeg mijn leidinggevende me toen de coronacrisis begon. ‘Is goed’, antwoordde ik. Al had ik weinig idee wat het inhield. Gelijk de volgende nacht werd ik ingezet. Om 23:00 uur kwam ik aan. De runner van de avonddienst die ik overnam zag er oververhit uit. Hij gaf me twee telefoons en twee sleutelbossen. ‘Succes’, zei hij.
Als runner zit je naast de spoedeisende hulp, te wachten tot één van de twee telefoons gaat. Eén telefoon gaat over voor patiëntenvervoer, de ander voor het halen van materiaal. Ik breng van corona verdachte patiënten die op de spoedeisende hulp binnenkomen naar de corona-afdeling en speur voor de corona-afdeling het ziekenhuis af als materiaal daar op dreigt te raken, haarnetjes of mondkapjes bijvoorbeeld.
De term runner doet zijn naam eer aan. Ik zet zo’n 15.000 stappen per dienst. Laatst werd een arts met spoed uit bed gebeld, hij moest komen helpen. De receptie belde mij: ‘Kan jij zorgen dat er een goed beschermingspak voor hem klaarligt?’ Hij had zelf alleen een witte doktersjas. Op de OK vond ik een goed pak voor hem. Sinds corona zijn we veel meer één ziekenhuis geworden in plaats van allemaal aparte medische afdelingen. Dat is mooi. Samen zijn we zoveel sterker dan alleen.”